Wat is zouk / kizomba / lambazouk?

Zouk wordt omschreven als de volksmuziek van de Franse Antillen. De Franse antillen omvatten de eilandengroep, Guadeloupe (Frans overzees departement), Martinique, Saint-Barthélemy, Saint-Martin (het Franse deel van het eiland Sint Maarten. Zouk is een mix van diverse Caribische muziektradities met Afrikaanse gitaarstijlen, calypso en reggae. Daarnaast heeft het ook sterke invloeden gehad van carnavalsmuziek (maar dan wel de vorm uit de Caraïben).

Hoewel Zouk omschreven wordt als volksmuziek is het behoorlijk jong. Het is eind jaren tachtig van de 20-ste eeuw ontstaan. Dat kun je dan wel weer leuk terugzien in de betekenis van Zouk. Het is Kweyol (Frans Creools) voor feest, maar het wordt ook gebruikt voor de soundsystems die bij feesten worden ingezet. Juist doordat Zouk een jonge volksmuziek is wijkt het af van volksmuziek doordat er veel electrische instrumenten gebruikt wordt, waarna het in de opnamestudio verder gedubt wordt.

Er zijn twee soorten zouk:

  • de snelle bijna verslavende dansbare zouk met een opzwepende beat met meer dan 120 beats per minute wordt ook wel chire of beton genoemd.
  • De meer verleidelijke zouk in de vorm van ballades wordt Zouk-love genoemd. Deze is later ontstaan, vanaf midden jaren 80.

Geschiedenis Zouk

Zoals al geschreven is Zouk behoorlijk jong als volksmuziek. De basis is de Caribische muziek gezongen in het Kweyol (Frans Creools). Mogelijk is dat ook de reden dat in Nederland Zouk niet zo populair is geworden
Het ritme van de Zouk vindt zijn roots in muziekstijlen zoals de Cadence, Kompa en Soca. Het is ontstaan tussen grofweg 1950 en 1980. Net als vele soorten volksmuziek kent zouk vele invloeden. De grootste invloed is die van de caribische muziekstijlen (bijv. compass, reggae en calypso). Daar zijn verder duidelijke Afrikaanse ritmes in gekomen.

De zouk is groot geworden door de band Kassav. Net als in Nederland zijn er ook in Frankrijk in de loop der tijd Antillianen gaan wonen. Uit die Franse Antilliaanse gemeenschap is in Parijs de band Kassav ontstaan. Mede daarom wordt ook wel eens gezegd dat het centrum voor de Zouk niet de Franse Antillen zijn, maar Parijs.

Kassav heeft niet alleen grote invloed gehad op het bekend maken van Zouk, maar ook op de ontwikkeling van Zouk zelf heeft Kassav een zware stempel gedrukt. De groep heeft de muziek vernieuwd en gemoderniseerd. Aangezien de leider van de groep Pierre-Edouard Décimus, zelf enorm hield van de populaire muziek van carnaval heeft hij dat toegevoegd aan zijn muziek, wat tot uiting komt in de koperen blaasinstrumenten. Het eerste album van Kassav, genaamd ‘Love and Ka Dance’ laat dan ook duidelijk andere muziek horen met een modernere baspartij. De muziek is levendig, modern, feestelijk en bovenal is het lekker dansbaar.
Ook in Brazilië is Zouk populair geworden. Het heeft echter invloeden uit eigen land gehad , zodat het zich wel onderscheid van de Zouk. Het Brazilliaanse Zouk wordt ook wel Kizomba en Lambazouk genoemd.

Hoe herken je zouk

In tegenstelling tot wat we gewend zijn van caraibische muziek is dat zouk minder overvloedig is qua muziekinstrumenten. Er worden wel veel muziekinstrumenten gebruikt, maar niet tegelijkertijd.
Verder is het onderscheid in de nabewerking. Er wordt veel gedubt in de studio’s, waardoor je andere tonen, muziek verkrijgt.
Tot slot kun je het ook herkennen aan de muziekinstrumenten die voor de zouk gebruikt worden.

Gebruikte muziekinstrumenten voor de Zouk

De muziek wordt doorgaans vertolkt op koperblazers, keyboards, synthesizers, elektrische gitaren en een gevarieerd scala aan percussie-instrumenten.